Mirtazapine Bijwerkingen: Wat Je Moet Weten

Als we het hebben over antidepressiva, komt mirtazapine vaak ter sprake. Dit medicijn heeft een grote invloed op de behandeling van depressie en angststoornissen. Maar net als bij andere geneesmiddelen, is het belangrijk om te weten wat de mogelijke mirtazapine bijwerkingen zijn. We willen begrijpen hoe dit medicijn werkt in onze hersenen en welke effecten het kan hebben op ons lichaam en geest.

In dit artikel gaan we dieper in op de veelvoorkomende en minder frequente bijwerkingen van mirtazapine. We kijken naar de ervaringen van mensen die dit middel gebruiken, zowel op korte als lange termijn. Ook bespreken we hoe mirtazapine 15 mg zich verhoudt tot andere doseringen en wat we moeten weten over het afbouwen van dit antidepressivum. Onze focus ligt op het geven van duidelijke informatie, zodat je goed voorbereid bent als je dit medicijn gebruikt of overweegt te gaan gebruiken.

Veelvoorkomende bijwerkingen van mirtazapine

Als we mirtazapine gebruiken, is het belangrijk om te weten welke bijwerkingen we kunnen verwachten. Ik wil graag de meest voorkomende bijwerkingen bespreken, zodat we goed voorbereid zijn als we dit medicijn nemen.

Slaperigheid en sedatie

Een van de meest opvallende effecten van mirtazapine is de slaperigheid die het kan veroorzaken. Dit is een zeer vaak voorkomende bijwerking die bij meer dan 1 op de 10 gebruikers optreedt ¹. De slaperigheid kan vooral in het begin van de behandeling sterk aanwezig zijn. Voor sommige mensen kan dit juist een voordeel zijn, vooral als ze moeite hebben met slapen door hun depressie.

Het is belangrijk om te weten dat mirtazapine een grote invloed heeft op onze rijvaardigheid. In de eerste week van het gebruik wordt aangeraden helemaal niet te rijden als we een dosering tot en met 30 mg per dag nemen ². Na die eerste week is het veilig om te rijden vanaf 13 uur na inname. Bij hogere doseringen gelden er strengere regels. Het is dus cruciaal om hier rekening mee te houden en voorzichtig te zijn in het verkeer.

Gewichtstoename

Een andere veelvoorkomende bijwerking van mirtazapine is gewichtstoename. Dit komt vaak voor en kan het gevolg zijn van een toegenomen eetlust ³. Uit onderzoek blijkt dat meer dan 1 op de 10 gebruikers een toename van eetlust en gewicht ervaart ¹. Dit kan voor sommige mensen een zorg zijn.

Om gewichtstoename te beperken, is het belangrijk om een gezonde levensstijl te handhaven. Regelmatig bewegen en letten op onze voeding kan helpen om het gewicht onder controle te houden. Het is goed om dit te bespreken met onze arts als we ons zorgen maken over mogelijke gewichtstoename.

Droge mond

Een droge mond is ook een zeer vaak voorkomende bijwerking van mirtazapine. Meer dan 1 op de 10 gebruikers ervaart dit ¹. Dit kan oncomfortabel zijn en invloed hebben op ons dagelijks leven. Het kan helpen om regelmatig water te drinken en suikervrije kauwgom te gebruiken om de speekselproductie te stimuleren.

Naast deze zeer vaak voorkomende bijwerkingen zijn er ook andere effecten die we kunnen ervaren. Vaak (bij 1 tot 10% van de gebruikers) komen bijwerkingen voor zoals duizeligheid, tremor, lethargie, verwardheid, geheugenverlies, slapeloosheid, angst, abnormale dromen, misselijkheid, braken, diarree, obstipatie, huiduitslag, gewrichts- en spierpijn, rugpijn, vochtophoping in de ledematen en vermoeidheid ⁴.

Het is belangrijk om te onthouden dat niet iedereen al deze bijwerkingen zal ervaren. Veel van deze effecten treden vooral op in het begin van de behandeling en kunnen na verloop van tijd verminderen. Als we last hebben van bijwerkingen die ons zorgen baren of die ons dagelijks leven beïnvloeden, is het verstandig om dit te bespreken met onze arts.

We moeten ook voorzichtig zijn met het combineren van mirtazapine en alcohol. Dit wordt over het algemeen afgeraden vanwege mogelijke ongewenste effecten ³. Het is altijd het beste om het advies van onze arts te volgen en eventuele vragen of zorgen met hen te bespreken.

Tot slot is het goed om te weten dat mirtazapine alleen op recept verkrijgbaar is en onder medisch toezicht moet worden gebruikt ³. Onze arts kan ons het beste adviseren over de juiste dosering en hoe we moeten omgaan met eventuele bijwerkingen. Door goed geïnformeerd te zijn en open te communiceren met onze zorgverlener, kunnen we de behandeling met mirtazapine zo effectief en comfortabel mogelijk maken.

Minder frequente maar ernstige bijwerkingen

Naast de veelvoorkomende bijwerkingen van mirtazapine, zijn er ook enkele zeldzame maar ernstige bijwerkingen waar we op moeten letten. Het is belangrijk om deze te kennen, zodat we snel kunnen handelen als ze zich voordoen.

Serotoninesyndroom

Een van de meest ernstige bijwerkingen die kan optreden bij het gebruik van mirtazapine is het serotoninesyndroom. Dit syndroom komt zeer zelden voor, maar kan optreden als mirtazapine alleen of in combinatie met andere geneesmiddelen wordt gebruikt. Het serotoninesyndroom wordt veroorzaakt door een te hoge concentratie van serotonine in de hersenen.

De symptomen van het serotoninesyndroom kunnen variëren, maar omvatten vaak:

Onverklaarbare koorts
Overmatig zweten
Verhoogde hartslag
Diarree
Oncontroleerbare spiersamentrekkingen
Rillingen
Overactieve reflexen
Rusteloosheid
Stemmingsveranderingen
Bewusteloosheid

Als we een combinatie van deze verschijnselen ervaren, is het cruciaal om onmiddellijk onze arts te raadplegen. Het serotoninesyndroom kan in ernstige gevallen levensbedreigend zijn en vereist directe medische aandacht.

Huidreacties

Mirtazapine kan in zeldzame gevallen ernstige huidreacties veroorzaken. Deze reacties kunnen zich op verschillende manieren uiten en variëren in ernst. Enkele van de ernstige huidreacties die zijn gemeld, zijn:

Stevens-Johnson syndroom (SJS)
Toxische epidermale necrolyse (TEN)
Geneesmiddelenreactie met eosinofilie en systemische symptomen (DRESS-syndroom)

Deze huidreacties kunnen gepaard gaan met symptomen zoals:

Uitgebreide huiduitslag
Rode huid
Koorts
Zere keel
Vermoeidheid
Zweren
Schilferen van de huid
Blaren, vooral rond de mond en lippen

Als we een van deze symptomen opmerken, is het van groot belang om onmiddellijk te stoppen met het gebruik van mirtazapine en direct medische hulp te zoeken. Deze huidreacties kunnen ernstig en in sommige gevallen zelfs levensbedreigend zijn.

Bloedafwijkingen

In zeldzame gevallen kan mirtazapine invloed hebben op de aanmaak van bloedcellen in het beenmerg. Dit kan leiden tot verschillende bloedafwijkingen, waaronder:

Beenmergdepressie
Granulocytopenie (een tijdelijk tekort aan witte bloedcellen)
Aplastische anemie (een tekort aan zowel rode als witte bloedcellen en bloedplaatjes)
Trombocytopenie (een tekort aan bloedplaatjes)
Eosinofilie (een toename van het aantal witte bloedcellen)

Deze bloedafwijkingen kunnen ons gevoeliger maken voor infecties. Als we tijdens het gebruik van mirtazapine last krijgen van onverklaarbare koorts, keelpijn of andere tekenen van infectie, is het belangrijk om dit direct met onze arts te bespreken. Onze arts kan dan besluiten om ons bloedbeeld te controleren.

Het is belangrijk om te onthouden dat deze ernstige bijwerkingen zeldzaam zijn. De meeste mensen die mirtazapine gebruiken, ervaren deze niet. Toch is het goed om alert te zijn op mogelijke symptomen en bij twijfel altijd contact op te nemen met onze arts. Door goed geïnformeerd te zijn, kunnen we samen met onze zorgverlener de beste beslissingen nemen over onze behandeling met mirtazapine.

Bijwerkingen bij specifieke groepen

Als we kijken naar de bijwerkingen van mirtazapine, zien we dat bepaalde groepen mensen extra aandacht nodig hebben. We willen nu dieper ingaan op de effecten bij ouderen en bij kinderen en adolescenten.

Ouderen

Bij het gebruik van mirtazapine door ouderen is extra voorzichtigheid geboden. Wij zien dat bij volwassenen vanaf 60 jaar het risico op bijwerkingen groter kan zijn dan bij jongere patiënten. Dit komt door veranderingen in de manier waarop het lichaam medicijnen verwerkt, en omdat ouderen vaak al andere gezondheidsproblemen en medicijnen hebben.

Het is belangrijk om te weten dat een onbehandelde depressie bij ouderen ernstige gevolgen kan hebben. Het kan invloed hebben op andere gezondheidsproblemen en op hoe goed ze hun andere medicijnen innemen. Daarom is het nog steeds belangrijk om depressie bij ouderen goed te behandelen.

Bij het voorschrijven van mirtazapine aan ouderen letten artsen extra op:

Valpreventie: Omdat mirtazapine slaperigheid kan veroorzaken, is het belangrijk om het risico op vallen te verminderen.
Bijwerkingen: Artsen houden de (kalmerende) bijwerkingen nauwlettend in de gaten.
Dosering: Bij ouderen is vaak een lagere dosering nodig. Artsen verhogen de dosis voorzichtig en controleren dit nauwkeurig.
Nierfunctie: Bij een verminderde nierfunctie kan de arts besluiten de dosis aan te passen.
Leverfunctie: Ook bij een verminderde leverfunctie kan een aangepaste dosering nodig zijn.

Het is goed om te weten dat veel klachten die in het begin als bijwerking worden gezien, vaak verdwijnen als de depressie verbetert. Soms blijken het lichamelijke klachten te zijn die al langer bestonden, maar door de depressie erger leken.

Bij ouderen is het extra belangrijk dat een antidepressivum effectief is en zo min mogelijk bijwerkingen heeft. Ook moet het veilig zijn in combinatie met andere medicijnen en gezondheidsproblemen. Mirtazapine kan een goede keuze zijn, maar de arts zal dit zorgvuldig afwegen.

Kinderen en adolescenten

Als het gaat om het gebruik van mirtazapine bij kinderen en jongeren onder de 18 jaar, is grote voorzichtigheid geboden. In het algemeen wordt mirtazapine niet aanbevolen voor deze leeftijdsgroep. Er zijn een aantal belangrijke redenen hiervoor:

Onbewezen effectiviteit: Er is onvoldoende bewijs dat mirtazapine effectief is bij kinderen en jongeren.
Veiligheidsoverwegingen: Er zijn zorgen over de veiligheid van het gebruik bij deze leeftijdsgroep.
Verhoogd risico op bijwerkingen: Jongere patiënten hebben een grotere kans op bepaalde bijwerkingen.
Gebrek aan langetermijngegevens: Er is weinig bekend over de effecten op lange termijn, vooral wat betreft groei, ontwikkeling en cognitieve en gedragsontwikkeling.

Een belangrijk punt van zorg is het verhoogde risico op zelfmoordgedachten en zelfmoordpogingen bij jongeren die antidepressiva gebruiken. Dit risico is vooral verhoogd in de eerste weken van de behandeling en bij dosisaanpassingen. Daarom is het cruciaal dat jongeren die toch mirtazapine voorgeschreven krijgen, nauwlettend in de gaten worden gehouden.

Als een arts toch besluit om mirtazapine voor te schrijven aan een patiënt jonger dan 18 jaar, gebeurt dit meestal alleen na zorgvuldige overweging en onder strikte controle. Het is belangrijk dat ouders of verzorgers en de jongere zelf goed geïnformeerd worden over:

De reden voor het voorschrijven van de medicatie
De tijd die het kan duren voordat effecten zichtbaar worden
Mogelijke bijwerkingen, inclusief het risico op zelfmoordgedachten
Het belang van therapietrouw

Bij kinderen en jongeren is het extra belangrijk om de behandeling met medicatie te combineren met psychoeducatie en psychologische begeleiding. Frequente controles zijn noodzakelijk, vooral in het begin van de behandeling.

Het is belangrijk om te onthouden dat de behandeling van depressie bij kinderen en jongeren altijd maatwerk is. De voordelen van de behandeling moeten zorgvuldig worden afgewogen tegen de mogelijke risico’s. Als u zich zorgen maakt over het gebruik van mirtazapine bij een kind of jongere, is het belangrijk om dit te bespreken met de behandelend arts.

Conclusie

Het gebruik van mirtazapine kan een grote impact hebben op de behandeling van depressie en angststoornissen. We hebben gezien dat dit medicijn verschillende bijwerkingen kan veroorzaken, variërend van slaperigheid en gewichtstoename tot zeldzamere maar ernstigere effecten. Het is cruciaal om goed op de hoogte te zijn van deze mogelijke bijwerkingen, zodat we weten wat we kunnen verwachten en wanneer we hulp moeten zoeken.

Voor specifieke groepen, zoals ouderen en jongeren, is extra voorzichtigheid geboden bij het gebruik van mirtazapine. Een open gesprek met onze arts is essentieel om de voordelen en risico’s goed af te wegen. Door alert te blijven op veranderingen in ons lichaam en geest, en door nauw samen te werken met onze zorgverlener, kunnen we de behandeling met mirtazapine zo veilig en effectief mogelijk maken.

FAQs

Wat zijn de meest voorkomende nadelen van mirtazapine?
Antwoord: Mirtazapine kan bij sommige gebruikers bijwerkingen veroorzaken, vooral in de beginfase van het gebruik. Deze bijwerkingen, zoals een verhoogde eetlust, slaperigheid, sufheid, hoofdpijn en een droge mond, verdwijnen meestal na verloop van tijd vanzelf.
Hoe beïnvloedt mirtazapine de hersenfunctie?
Antwoord: Mirtazapine is een type antidepressivum dat de niveaus van serotonine en noradrenaline in de hersenen reguleert. Deze neurotransmitters zijn essentieel voor het reguleren van onze stemming en emoties. Mirtazapine wordt voornamelijk voorgeschreven voor de behandeling van depressie en significante neerslachtigheid.
Heeft mirtazapine een kalmerend effect?
Antwoord: Ja, mirtazapine kan een rustgevend effect hebben en wordt daarom soms voorgeschreven aan mensen met ernstige slaapproblemen, waaronder ernstig zieke individuen, mensen in de laatste levensfase, of personen met posttraumatische stressstoornis (PTSS). Het wordt ook gebruikt voor ernstige slaapproblemen bij depressieve jongeren wanneer andere behandelingen niet effectief zijn.
Is mirtazapine een veilig medicijn?
Antwoord: Mirtazapine, zoals andere antidepressiva, kan in de eerste weken van gebruik een verhoogd risico op zelfmoordgedachten en -pogingen met zich meebrengen. De frequentie van bijwerkingen bij lagere doseringen, zoals die gebruikt worden voor slaapstoornissen, is niet goed bekend.

Referenties

[1] – https://db.cbg-meb.nl/bijsluiters/h32019.pdf
[2] – https://www.ge-bu.nl/artikel/off-labelgebruik-mirtazapine-als-slaapmiddel
[3] – https://balanceluxerehabilitatie.nl/mirtazapine/
[4] – https://www.farmacotherapeutischkompas.nl/bladeren/preparaatteksten/m/mirtazapine